Thang năng lực ý thức

Biến việc học trở thành một trải nghiệm thú vị

Hay còn gọi là “Ma trận năng lực ý thức” và “Ma trận học tập”.

Khi nhận ra mình không biết điều gì, chúng ta thường phấn khích tìm hiểu về điều đó. Tuy vậy, nếu không ý thức được sự không biết đó của mình, chúng ta khó có thể làm gì để cải thiện tình hình.

15phut.vn thấy rằng, một trong những bước đầu tiên khi chinh phục kỹ năng mới là nhận ra được bạn không biết gì. Khám phá này có vẻ không mấy dễ chịu vì bạn phải trải qua cảm giác vỡ lẽ ra mình chẳng giỏi gì hết về công việc sắp làm.

Thang năng lực ý thức là một phương pháp phổ biến và trực quan (do nhiều nhà sáng lập khác nhau) giúp quản lý cảm xúc khi người học cảm thấy chán nản đồng thời giúp người dạy liên kết chặt chẽ hơn với cảm xúc của người học. Từ đó giúp cho việc dạy học trở nên tốt hơn.

Giải thích mô hình năng lực ý thức:

Theo phương pháp này, nhận thức là bước đầu tiên hướng tới việc chinh phục kiến thức. Để tiếp cận những kỹ năng mới và nâng cao kiến thức, bạn cần phải nhận thức về công việc phải làm và những gì bạn chưa biết.

Tiếp theo, năng lực là khả năng xử lý công việc. Bạn có thể có năng lực trong lĩnh vực này nhưng lại thiếu có kỹ năng ở lĩnh vực khác. Trình độ năng lực phụ thuộc vào nhiệm vụ hay công việc bạn đang nắm giữ.

Có ý kiến cho rằng khi xây dựng chuyên môn trong một lĩnh vực mới, bạn chuyển từ trạng thái “bất lực vô thức” tới “bất lực ý thức”, sau đó đến “năng lực ý thức” và cuối cùng là “năng lực vô thức”. Dưới đây là phần giải thích mô hình thang này.

Hình 1: Thang năng lực ý thức

Cấp độ 1 – Bất lực vô thức

(Bạn không biết rằng mình không biết)

Ở mức độ này, bạn hài lòng với sự thiếu sót của mình: Bạn hoàn toàn thiếu kiến thức và kỹ năng trong các chủ đề được hỏi. Mức độ cao nhất là bạn không nhận thức được mình thiếu kỹ năng và quá tự tin vào năng lực bản thân.

Level 2 – Bất lực ý thức

(Bạn biết rằng bạn không biết)

Ở mức độ này, bạn nhận thấy có những kỹ năng cần thiết phải học và có thể bị sốc khi phát hiện ra nhiều người có năng lực hơn mình. Khi nhận ra rằng khả năng của mình là có hạn, sự tự tin của bạn giảm sút. Bạn trải qua một giai đoạn khó khăn khi học kỹ năng mới khi người khác giỏi và thành công hơn bạn.

Mức 3 – Năng lực ý thức

(Bạn biết rằng bạn biết)

Ở mức độ này, bạn đạt được những kỹ năng mới và kiến thức mới. Bạn có khả năng vận dụng việc học vào thực tế và tự tin hơn khi thực hiện các nhiệm vụ và công việc có liên quan. Bạn nhận thức rõ về kỹ năng mới của mình và không ngừng cải thiện chúng.

Bạn vẫn tập trung thực hiện các công việc này nhưng càng thực hành nhiều và trải nghiệm nhiều, tự thân những kỹ năng này sẽ được hoàn thiện.

Mức độ 4 – Năng lực vô thức

(Bạn không biết rằng bạn biết – Nghe dễ dàng ghê!)

Ở mức độ này, bạn sử dụng thuần thục các kỹ năng mới và thực hiện tốt công việc mà không cần bất kì nỗ lực có ý thức nào. Tất cả diễn ra một cách dễ dàng và tự nhiên. Đây là đỉnh cao của sự tự tin và năng lực của bạn.

Lời khuyên:

Một số người thích gọi đây là một ma trận (đầy đủ là “Ma trận năng lực ý thức” hay “Ma trận học tập”) với 2 yếu tố Bất lực / Năng lực trên trục hoành và Vô thức / Ý thức trên trục tung

Sử dụng công cụ thang năng lực ý thức như thế nào?

Thang năng lực ý thức này vừa giúp bạn an tâm sử dụng khi cần vừa có thể đem ra hướng dẫn người khác vượt qua quá trình học tập khó khăn.

Trong giai đoạn bất lực ý thức, có thể trước mắt mọi thứ sẽ khó khăn và dễ làm bạn nản lòng nhưng chắc chắn sau đó sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Và khi đạt đến mức độ “năng lực vô thức”, mô hình này nhắc nhở chúng ta phải trân quý các kỹ năng đã dày công khổ luyện.

Nếu sử dụng thang năng lực này để huấn luyện cho người khác, bạn nên lưu ý người học về các bước cần phải trải qua khi học kỹ năng mới.

• Bất lực vô thức: Tại giai đoạn đầu tiên này, người học sẽ không nhận thức rằng họ thiếu năng lực và vai trò của bạn là chỉ ra những gì người đó phải bổ sung thêm.

• Bất lực ý thức: Trong giai đoạn này, bạn cần tích cực động viên và bỏ qua những sai phạm nhỏ nhặt để từ từ dạy bảo và giúp họ cải thiện kỹ năng.

• Năng lực ý thức: Ở giai đoạn này, bạn cần giúp mọi người tập trung thực hiện công việc một cách hiệu quả và tạo nhiều cơ hội để họ thực hành.

• Năng lực vô thức: Mặc dù đây là trạng thái lý tưởng, bạn phải nhắc nhở mọi người không tự mãn và cùng nhau hợp tác trong công việc. Bạn cũng có thể nhắc nhở mọi người về những giai đoạn khó khăn đã qua mới đạt tới trạng thái này để họ đồng cảm với những cá nhân đang ở giai đoạn bất lực có ý thức.

15 phút sưu tầm và biên tập

Comments

comments

2 thoughts on “Thang năng lực ý thức

Leave a Reply

error: Content is protected !!